De Egel

De egel is een nachtdier. Het is een van de langst op aarde voorkomende zoogdieren.De rug is bekleed met zon 6000 scherpe stekels. De buik is dicht behaard en een volwassen egel weegt ongeveer 600 tot 1200 gramMet de zwarte, bolle ogen ziet de egel vrij slecht, maar het gehoor en de reukzin zijn sterk ontwikkelt.Egels leven solitair. Alleen tijdens de paartijd, die van juni tot september duurt, komen ze korte tijd samen.De Egel werpt een keer per jaar 3 tot 6 jongen. (soms meer) tussen eind juli en half oktober. Uitzonderingen komen voor.Als de jongen 7 weken oud zijn worden ze door de moeder verlaten. Het gewicht van de jongen varieert op dat moment van 250 tot 350 gram en ze blijven als nest nog enige tijd bij elkaar.De egel houdt een winterslaap. Volwassen egels gaan gewoonlijk eind november in slaap. De jongen veelal pas eind december. Eind april, begin mei ontwaken de egels weer.Ook kleine egels (van ongeveer 300 gram) kunnen solitair strenge winters goed overleven. Soms ‘winterslapen’ er meerdere in een nest. Waarin dan soms egels van maar 200 gram goed overleven. De hoeveelheid vet die ze hebben (t.o.v. hun gewicht) is het enige dat van belang is.Tijdens de winterslaap daalt de lichaams temperatuur van 35,5 C naar 5.0 C. De hartslag loopt terug van 180 slagen per minuut naar 9 slagen per minuut. De ademhaling, die normaal 45 keer per minuut plaatsvindt, wordt zeer onregelmatig en valt terug tot gemiddeld 3 keer per minuut. Gedurende de winterslaap verliest de egel 15 tot 25% van zijn lichaamsgewicht. Hij teert dan op het vet dat hij in de herfst in zijn flanken heeft opgeslagen. Kleine egels hebben meestal een kleiner procentueel gewichtsverlies dan grotere exemplaren.Hoe leven Egels?Hun leefgebied vinden egels vooral in ruigtes en struikgewas, zoals houtwallen, ongemaaide slootkanten, dicht begroeide (stads)tuinen, parken, rommelige erven etc. maar nooit midden in bossen of weilanden.Ze hebben geen vast territorium dat ze verdedigen (zoals bijv. vogels). Ze leven als nomaden en kiezen regelmatig een andere slaapplaats. Vooral de mannetjes zwerven veel en ver. Ook gedurende de winterslaap ‘verkassen’ ze soms (o.a. door verstoring).Tijdens de voedseltochten, in de schemering en ‘s nachts lopen ze kris-kras door een gebied dat zich wel 400 meter van de slaapplaats kan uitstrekken. Per nacht lopen ze wel 3 tot 5 kilometer. Dankzij hun uitstekende orientatievermogen vinden zij hun slaapplaats zonder mankeren terug.Het voedsel bestaat in hoofdzaak uit insecten (kevers). Ook slakken, wormen, dode dieren als muizen etc. bessen en vruchten versmaden ze niet.Bij naderend gevaar vluchten ze meestal niet, maar rollen zich in en zetten hun stekels op. Een uitstekende verdediging tegen hun natuurlijke vijanden als de das, de hond en de vos maar niet tegen snelverkeer, waardoor er jaarlijks talloze slachtoffers vallen.Met klimop begroeide schuttingen, ruwe tuinmuren, omheiningen van harmonicagaas (of kippengaas) zijn geen probleem voor egels. Zij klimmen er tegen op en laten zich vallen aan de andere kant. In het moderne (rechthoekige) gaas komen ze echter vaak klem te zitten.Egels kunnen uitstekend zwemmen, maar kunnen niet (evenals veel andere dieren) tegen de gladde, steile oevers van o.a. plastic vijvers opklimmen. Ook beschoeiingen zijn funest.Egelbescherming.Egels zijn wettelijk beschermd door de natuurbeschermingswet. Dat betekent dat ze niet gedood, verstoord, vervoerd of (in gevangenschap) gehouden mogen worden. Alleen bezitters van een ontheffing van die wet, de egel-asielhouders, hebben daarvoor toestemming.Aan directe, daadwerkelijke bescherming kan iedereen doen door;geen insecticiden slakkengif, muizengif of andere bestrijdingsmiddelen te gebruiken. Door het eten van vergiftigde insecten (hun hoofdvoedsel) of andere dieren (bijv. vergiftigde muizen), sterft ook de egel.geen vijvers met gladde, steile oevers aan te leggen zonder daar tenminste een ‘uitkruip mogelijkheid’ in aan te brengen. Ook in zitkuilen een zacht glooiende hoek aanbrengen.putten en kuilen stevig af te dekken.in afscheidingen tussen tuinen enkele egel poortjes (ongeveer 12 x 12 centimeter) te maken. Dat voorkomt dikwijls dat egels op de voor hen zo gevaarlijke weg belanden.nooit zomaar met een greep of schop in een kompost- of bladhoop steken zonder eerst te hebben nagekeken of er misschien een egel onder zit.nooit hopen takken of bladeren in brand steken zonder te hebben nagegaan of er een egel onder zit. Dat geldt ook voor ruigtes, houtwallen en paasvuurhopen. Egels vluchten niet maar rollen zich in en zullen levend verbranden.op een droge, beschutte plaats, maar niet in de zon, een flinke (vooral luchtige) hoop tuinafval van takken, bladeren etc. laten liggen. Niet afdekken met plastic of iets dergelijks, er moet voldoende ventilatie zijn. Daar kan een egel dan een nest onder bouwen. Een schuin tegen de muur geplaatst houten schot is ook een goede mogelijkheid.Egel aangetroffen?WAT U NIET MOET DOENU moet in principe geen bijvoeding geven aan egels die bij u in de tuin komen. Egels hebben hun natuurlijke voedsel (vooral insecten) nodig om gezond te blijven. Melk is helemaal uit den boze. Veel egels krijgen daar onstuitbare diaree van, vaak met dodelijke afloop.U moet nooit een egel meenemen, tenzij de noodzaak zonneklaar is. (De egel rolt zich niet in bij aanraking, loopt moeilijk, valt om, is gewond etc.).U moet nooit zelf gaan dokteren met zieke, gewonde of ondervoede egels. In het natuurlijke voedsel van de egels (kevers, spinnen etc.) zitten stoffen die de egel gezond houden. Als het dier die stoffen niet meer krijgt wordt het ziek (of nog zieker). Asielhouders kunnen dit ondervangen.WAT U WEL KUNT DOEN.U kunt een egel die bij strenge vorst rondloopt, maar een gezonde indruk maakt (misschien verstoord in de winterslaap door een hond o.i.d.) een goede slaapplaats bieden. Zo’n plaats is een nest van kranten en lappen onder een flinke hoop takken, afgedekt met bladeren. U mag echter geen voedsel geven want de egel moet lege darmen hebben als hij/zij gaat ‘winterslapen’.Als u een zieke of gewonde egel meeneemt, onthoud dan precies de plaats waar u haar/hem heeft opgepakt. Leg de egel thuis in een ruime doos op een warme kruik die in lappen is gewikkeld en leg rond het dier een krans van in elkaar gefrommelde kranten en leg daar een gefrommelde krant op. Warme is in eerste instantie meestal belangrijker dan voedsel. Bel de lokale Dierenbescherming of Egelasiel Hedgehog Care voor verdere directe hulp